صفر تا صد رشته مهندسی پزشکی

یکی از جذاب ترین شاخه‌های رشته‌های علوم مهندسی، رشته مهندسی پزشکی است. رشته مهندسی پزشکی، در واقع یک رشته مابین و ترکیبی از علوم پزشکی و علوم مهندسی است. متخصصین این رشته معمولا در ساخت و تجهیز لوازم مورد نیاز پزشکان فعال هستند. در واقع دانشجویان این رشته با کمک علم و تکنولوژی و هنر و ریاضی، نقش بسیار موثری در علوم پزشکی ایفا می‌کنند. برای آشنایی با رشته مهندسی پزشکی، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

در مورد رشته مهندسی پزشکی چه می‌دانید؟

رشته مهندسی پزشکی یکی از پر طرفدار ترین گرایشات انتخابی فارغ التحصیلان رشته ریاضی و فیزیک در سال‌های اخیر بوده است. در این رشته افراد باید با کمک تکنولوژی و فناوری‌های نوین، وسایل پزشکی جدیدی بسازند یا وسایل و تجهیزات قدیمی را بروز تر کنند. در واقع مهندسان پزشکی، نقش بسیار پر رنگ و قابل توجهی در روند کاری پزشکان و پیراپزشکان دارند. زیرا بدون تجهیزات پزشکی، روند تشخیص و درمان بسیار به تاخیر می‌افتد.

نقش اصلی فارغ التحصیلان رشته مهندسی پزشکی این است که بیمارستان‌ها و مراکز درمانی را به وسایل مورد نیاز روند تشخیص و درمان مجهز کنند. همچنین اگر دستگاهی دچار نقص و مشکل شد، آن را عیب یابی کرده و به تعمیر آن بپردازند.

دانشجویان رشته مهندسی پزشکی باید علاقه زیادی به کار با لوازم الکترونیک و ابزار مختلف داشته باشند. در اصطلاح می‌گویند که دانشجویان مهندسی پزشکی با پیچ و مهره و آچار، جان افراد را نجات می‌دهند. در واقع هم همین طور است؛ زیرا بدون این تجهیزات، امکان تشخیص به موقع و درست وجود ندارد. همچنین برخی روش‌های درمانی هم به سادگی قابل انجام نخواهد بود.

فارغ التحصیلان رشته مهندسی پزشکی، علاوه بر این که در حوزه ساخت و تجهیز و تعمیر تجهیزات حوزه پزشکی، فعالیت می‌کنند؛ باید در نگهداری این وسایل نیز مهارت داشته باشند. در واقع مسئولیت استفاده درست و حفظ این وسایل، علاوه بر تکنسین مسئول بخش، به عهده این افراد خواهد بود.

آموزش استفاده و نصب وسایل ساخته شده برای بیمارستان‌ها به پزشکان و پیراپزشکان و کادر درمان، بازاریابی و خرید و فروش وسایل پزشکی و همچنین کنترل روند تجهیزات اولیه وارد شده به کشور و همچنین نظارت بر صادرات آن‌ها نیز جزو وظایف اصلی متخصصان مهندسی پزشکی است.

شاید برای شما نیز سوال باشد که مهندسان پزشکی دقیقا چه وسایلی تولید می‌کنند؟

اصل کار فارغ التحصیلان این رشته ساخت وسایلی است که روند تشخیص و درمان بیماری‌ها را ساده تر سازد، اما به طور کلی از مهم ترین وسایلی که این افراد می‌سازند، می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

• ساخت اندام‌های مصنوعی
• تجهیز اتاق عمل با سیستم‌های نوین جراحی مثل ربات‌ها و لیزر و کنترل کننده‌های حیات مثل دستگاه اندازه گیری فشار و ضربان
• باتری‌های قلبی
• دستگاه‌های درمانی در بیماری‌هایی مثل سرطان مثل دستگاه‌های پرتو درمانی و پزشکی هسته‌ای
• دستگاه‌های مورد نیاز فیزیوتراپیست‌ها
• دستگاه‌های تصویر برداری رادیولوژی، سونوگرافی، ام.آر.آی، سی تی اسکن و …
• و …

تحصیل در رشته مهندسی پزشکی

برای تحصیل در رشته مهندسی پزشکی، علاوه بر علاقه و تسلط بر دروسی مثل ریاضی، فیزیک و بیولوژی و شیمی، باید به طراحی، ساخت و تحقیق و پژوهش در زمینه مهندسی و پزشکی علاقمند باشید. امکان تحصیل در این رشته برای فارغ التحصیلان رشته ریاضی و فیزیک از دبیرستان وجود دارد. همچنین تعدادی دانشجو نیز معمولا از فارغ التحصیلان رشته علوم تجربی برگزیده می‌شود.

رتبه لازم در کنکور برای پذیرش در رشته مهندسی پزشکی در هر سال متفاوت است. اما به طور کلی ترازهای متوسط رو به بالا شانس قبولی در این رشته را دارند. البته توجه داشته باشید که در برخی مواقع امکان انتخاب رشته رشته مهندسی پزشکی بدون کنکور و صرفا با سوابق تحصیلی هم امکان پذیر است. در دفترچه انتخاب رشته ۱۴۰۲ که به زودی منتشر می‌شود می‌توانید تمامی اطلاعات لازم از جمله ظرفیت دانشگاه‌ها برای رشته مهندسی پزشکی را مشاهده کنید.

دانشگاه‌های مختلفی در سراسر کشور وجود دارند که متقاضیان تحصیل در رشته مهندسی پزشکی را پذیرش می‌کنند. از جمله دانشگاه‌های روزانه، شبانه و مجازی دولتی و همچنین دانشگاه آزاد، پردیس‌های خودگردان، پیام نور و موسسات آموزش عالی غیر انتفاعی. در این بین دوره‌های روزانه و شبانه صرفا با کنکور پذیرش دارند، اما برخی دانشگاه‌های غیر انتفاعی و پیام نور، پذیرش با سوابق تحصیلی و بدون آزمون نیز برای رشته مهندسی پزشکی دارند.

امکان ادامه تحصیل در رشته مهندسی پزشکی در ایران تا مقطع دکتری و بالاتر وجود دارد. از این رو دانشجویان مهندسی پزشکی می‌توانند با خیال آسوده به انتخاب رشته مهندسی پزشکی بپردازند. در صورت تمایل همچنین امکان ادامه تحصیل در خارج از کشور نیز برای دانش آموختگان مقاطع مختلف نیز وجود دارد.

دروس رشته مهندسی پزشکی

۱۴۰ واحد درسی برای دانشجویان رشته مهندسی پزشکی وجود دارد که شامل ۲۰ واحد درس عمومی و ۴۷  واحد درس تخصصی است. ۷۳ واحد درسی دیگر نیز مربوط به دروس پایه و اصلی می‌باشد.

از مهم ترین دروس مقطع کاردانی رشته مهندسی پزشکی نیز می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

• فیزیک و ریاضیات عمومی
• شیمی عمومی
• شیمی آلی
• معادلات دیفرانسیل
• برنامه نویسی
• فیزیولوژی
• آزمایشگاه فیزیک، شیمی و فیزیولوژی
• آناتومی
• بیو شیمی
• بیو فیزیک
• فیزیک پزشکی
• مدارهای الکتریکی
• و …

از ترم ۴ به بعد نیز دروس مهندسی پزشکی، کمی جنبه تخصصی تر می گیرند و شامل موارد ذیل می‌شوند:

• حفاظت و ایمنی بیمارستانی
• اصول توانبخشی وسایل و دستگاه‌ها
• اصول سیستم‌های رادیولوژی و تصویرگری پزشکی
• زبان تخصصی و اصطلاحات پزشکی
• آزمایشگاه میکروسپور
• گزارش نویسی فنی
• روش تحقیق
• و …

گرایشات رشته مهندسی پزشکی

رشته مهندسی پزشکی دارای ۱۰ گرایش برای ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر هست که شامل موارد ذیل هستند:

1. پردازش تصاویر پزشکی
2. مدل سازی در دستگاه‌های فیزیولوژیکی
3. مهندسی ورزش
4. مهندسی پزشکی بالینی
5. مهندسی بافت
6. مهندسی توانبخشی
7. ابزار دقیق در مهندسی پزشکی
8. بیو الکتریک
9. بیو مکانیک
10. بیو مواد

سه مورد آخر یعنی گرایشات بیو الکتریک، بیو مکانیک و بیو مواد مربوط به دوره کارشناسی مهندسی پزشکی می‌شود.

محل کار فارغ التحصیلان مهندسی پزشکی

فارغ التحصیلان رشته مهندسی پزشکی، بسته به این که در کدام یک از زمینه‌های شغلی فعالیت کنند، محل کار متفاوتی خواهند داشت.

مثلا اگر در زمینه تعمیر، نگهداری و حفاظت و همچنین ساخت وسایل پزشکی و آموزش استفاده از وسایل و کنترل و نظارت بر آن‌ها بخواهند فعالیت نمایند، معمولا در بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها مشغول می‌شوند.

اما آزمایشگاه‌ها، کارخانه‌ها و موسسات علمی پژوهشی نیز سایر مکان‌هایی هستند که فارغ التحصیلان مهندسی پزشکی می‌توانند در آن‌ها مشغول به کار شوند.

بازار کار و درآمد رشته مهندسی پزشکی

متاسفانه کشور ایران از جمله کشورهایی است که افزایش روز به روز ابتلا به بیماری‌هایی مثل سرطان در آن دیده می‌شود. از این رو نیاز روز افزون به افرادی که در زمینه‌های پزشکی و مخصوصا درمان سرطان مثل ساخت وسایل پرتو پزشکی و هسته‌ای مشغول هستند، دیده می‌شود. همچنین به طور کلی هم در کشور ایران و هم در خارج از کشور، همواره به افرادی که مهارت کافی در ساخت و تعمیر وسایل پزشکی داشته باشند، دیده می‌شود. پس بازارکار و آینده خوبی در انتظار افراد ماهر فارغ التحصیل مهندسی پزشکی خواهد بود.

همچنین درآمد و حقوق مهندسان پزشکی در هر زمینه‌ای که فعالیت می‌کنند، متوسط رو به بالا است. اما در این بین معمولا کسانی که مشغول به کار بازاریابی وسایل و تجهیزات پزشکی و صادرات و واردات آن می‌شوند، درآمد بالاتری دارند.