هر آن چه لازم است در مورد کیفیت خواب بدانید!

یکی از نیازهای ضروری هر انسانی فارغ از جنسیت و سن خواب است. به طور میانگین هر فردی یک سوم طول عمر خود را می‌خوابد. خوابیدن امر مهمی است به طوری که اگر فرد دچار کم خوابی و یا بی‌خوابی شود، با مشکلاتی نظیر: اختلالات حافظه، ضعف ایمنی، کاهش تمرکز، افزایش استرس و… روبرو می‌شود. بی شک افراد محصل باید از اهمیت افزایش کیفیت خواب آگاهی داشته باشند، زیرا خواب کافی و خوب توجه آن‌ها را افزایش می‌دهد، نمرات آن‌ها را ارتقا داده و استرس آن‌ها را کاهش می‌دهد. در این مطلب هر آنچه در مورد افزایش کیفیت خواب و علت خواب ناآرام و تاثیر ارتقای کیفیت خواب بر پیشرفت تحصیلی نیاز است را شرح دهیم.

چگونه کیفیت خواب خود را افزایش دهیم؟

ما با رعایت بعضی نکات می‌توانیم کیفیت خواب خود را افزایش داده و در پی آن خوابی آرام را در طول شب تجربه کنیم. بسیاری از انسان‌ها عادت‌های بد خوابیدن را دارند که در این‌جا به بعضی از آن‌ها می‌پردازیم:
۱_ ساعات خواب نامنظم: افراد باید به ساعات خوابیدن و بیدار شدن خود پایبند باشند. چنانچه خوابی نامنظم داشته باشید ،در نتیجه کاهش تمرکز را دارید و همچنین در طولانی مدت آسیب به حافظه را در پیش دارید. اصلاح این عادت بد موجب افزایش صبر، افزایش تمرکز، حافظه و حتی بهبود خلق و خوی می‌شود.
۲_‌ مصرف کافئین هنگام خواب: نوشیدنی‌های کافئین‌دار انسان را سرحال و پر انرژی می‌کند. لازم است بدانید کافئین فقط در چای و قهوه وجود ندارد. بلکه در انواع شیرینی، بستنی، شکلات و نوشابه‌ها وجود دارد. مصرف کافئین را ۷ ساعت قبل از رفتن به رختخواب قطع کنید تا احساس خستگی بیشتر و در نتیجه خوابی سریع و باکیفیت را تجربه کنید.
۳_ استفاده از تلفن همراه و فضای مجازی: بایستی حدود ۲ ساعت قبل از خواب برای بالا بردن کیفیت خواب از تلفن همراه استفاده نکنید. همانطور که باعث آسیب به بینایی می‌شود، کیفیت خواب را نیز کاهش می‌دهد و بعد از بیدار شدن نیز احساس خستگی در فرد ایجاد می‌شود.
۴_ استفاده از نوشیدنی‌های الکلی: این نوشیدنی‌ها علاوه بر اینکه خواب را نامنظم کرده باعث کاهش هوشیاری و انرژی نیز می‌شوند.
۵_ چرت عصرانه بیش از 20 الی 30 دقیقه
۶_ محیط خواب نامناسب و ناآرام: بایستی محیط خواب را از محیط کار حتما جدا نمود.
۷_ انجام فعالیت‌های پرشور قبل از خواب مثل ورزش
اگر این موارد رعایت شود کیفیت خواب انسان ارتقا پیدا کرده و در نتیجه کیفیت زندگی انسان نیز ارتقا پیدا می‌کند. کیفیت خواب خصوصاً برای دانش آموزان و دانشجویان بسیار اهمیت دارد. محصل‌ها هنگامی که خواب کافی داشته باشند پیشرفت تحصیلی نیز دارند.

نقش افزایش کیفیت خواب بر روی عملکرد روزانه

در واقع خواب خوب بر سلامتی جسمانی و روحی انسان‌ها تاثیر بسیاری دارد. بسیاری گمان می‌کنند که کمبود خواب فقط باعث خواب آلودگی انسان می‌گردد، اما این باور بسیار غلط است. خواب نامناسب باعث استرس، افسردگی و همچنین در معرض قرار گرفتن بیماری‌هایی مانند: فشار خون بالا، دیابت، آرتریت و همچنین چاقی می‌شود.
از تاثیرات افزایش کیفیت خواب بر زندگی انسان‌ها می‌توانیم به این موارد بپردازیم:
۱_ افزایش تمرکز و کاهش استرس
۲_ افزایش هوش اجتماعی و عاطفی
۳_ تقویت سیستم ایمنی
۴_ کاهش خطر بیماری‌های قلبی
۵_ پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان
۶_ عملکرد ورزشی بهتر
۷_ تقویت حافظه و ارتقای هوشیاری
۸_ پاکسازی ذهن و افزایش استدلال فرد
۹_ افزایش خلاقیت
۱۰_ افزایش توجه

کیفیت خواب نیز مانند کمیت آن از اهمیت بالایی برخوردار است. هرچه کیفیت خواب فرد بالاتر باشد، به دنبال آن زندگی بهتر، سلامتی بیشتر همراه با حافظه خوب را تجربه می‌کند.
اهمیت بالا بردن کیفیت خواب بر روی کاهش استرس
کیفیت خواب به این منظور است، که فرد پس از بیدار شدن چقدر از خوابیدن خود احساس رضایتمندی دارد. آیا همچنان احساس خستگی دارد یا شادابی؟!
کمبود خواب و خواب بی‌کیفیت موجب ترشح هورمونی به نام کورتیزول می‌گردد. هورمون کورتیزول که ناشی از غدد آدرنال است که در میزان استرس فرد بسیار تاثیر دارد. با افزایش کیفیت خواب می‌توان به میزان ۵۰ درصد این هورمون را کاهش داد. خواب با کیفیت باعث تقویت سلامت روان و کاهش اضطراب می‌شود. از خواب می‌توان به عنوان یک داروی طبیعی و آنتی اضطراب نام برد. کمبود خواب در افراد باعث می‌شود که فرد در مواجهه با مشکلات کوچک و در برابر استرس نتواند به خوبی برخورد کند. استرس و خواب یک رابطه دو سویه دارند، زیرا استرس و اضطراب نیز باعث کم خوابی و یا بی‌خوابی می‌شوند.
بی شک همه از موضوع استرس بر عملکرد دانش آموزان آگاهیم، استرس در محصلان باعث کاهش یادگیری و حافظه و در نتیجه عملکرد پایین تحصیلی می‌شود. پس باید بدانید که با بالا بردن کیفیت خواب همانطور که استرس و اضطراب کاهش پیدا می‌کند به دنبال آن، عملکرد بهتر زندگی را تجربه خواهید کرد.

اهمیت افزایش بهداشت خواب بر روی تمرکز و حافظه

بهداشت خواب یا همان سلامت خواب، به مجموعه عادت‌ها و رفتارهایی که باعث خواب خوب و با کیفیت در فرد می‌شود، گفته می‌شود. افزایش بهداشت خواب فواید بسیاری دارد که ما در اینجا به چند موارد از آن‌ها می‌پردازیم:
۱_ بهبود روحیه و حافظه
۲_ تثبیت اطلاعات و افزایش قدرت یادگیری
۳_ کاهش استرس و افزایش تمرکز
۴_ افزایش درک و استدلال در فرد
۵_ خلق و خوی بهتر
۶_ افزایش میزان رشد
با توجه به علائمی می‌توان بهداشت خواب ضعیف را تشخیص داد، علائمی نظیر اختلالات مکرر خواب، احساس خواب آلودگی و تاثیر منفی در عملکرد روزانه فرد را نام برد. چنانچه فرد بداند که بهداشت خواب ضعیف، سبب چه آسیب‌های جسمی و روحی می‌شود، حتما روتین خواب خود را تنظیم می‌کند.
خواب کافی و با کیفیت سبب تقویت عملکرد شناختی شده و این مسئله خصوصا برای محصلان و افرادی که احتیاج به تفکر و منابع ذهنی دارند، بسیار دارای اهمیت می‌باشد.

سخن پایانی

در این مطلب به طور جامع و کامل به چگونگی افزایش کیفیت خواب، بهداشت خواب و همچنین به اهمیت این موضوع که افزایش کیفیت خواب چه فوایدی را برای انسان و عملکرد روزانه او به ارمغان می‌آورد، پرداختیم. در این مقاله اشاره کردیم که با چه روش‌هایی می‌توان کیفیت خواب و بهداشت خواب خود را بالا برد و افزایش این موارد سبب چه عملکردی خواهد شد. همه افراد مخصوصا محصلان، دانش آموزان و کنکوری‌ها می‌بایست خواب خوب و با کیفیت را جدی بگیرید، چرا که امری ضروری و دارویی طبیعی برای سلامتی روحی و جسمی شما می‌باشد